sobota, 15 października 2016

Boręty (Barendt) - ruiny średniowiecznego kościoła

O początkach wsi i o dawnym kościele protestanckim pisałam w poprzednim poście: Boręty (Barendt) - dawny kościół ewangelicki.

Tym razem opowiem o XIV-wiecznym gotyckim kościele katolickim. Drewniany budynek kościoła istniał prawdopodobnie jeszcze przed nadaniem wsi przywileju lokacyjnego. Przywilej lokacyjny z 1321 r. przydzielił parafii katolickiej p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej 4 włóki. Murowany budynek kościoła został wzniesiony z czerwonej cegły w pierwszej połowie w XIV w. Od zachodu posiadał czworoboczną drewnianą wieżę posadowioną na murowanej podstawie, zwieńczoną spiczastym hełmem. W roku 1945 kościół został spalony. Obecnie jest w stanie ruiny. Zachowały się jedynie mury obwodowe oraz pięć płyt nagrobnych i żeliwny krzyż, które ułożono w kruchcie. W prezbiterium ustawiono krzyż nagrobny Johannesa Eggerta (ur. 04.05.1814, zm. 19.05.1879), dawnego proboszcza parafii p.w. św. Katarzyny. Grób proboszcza znajdował się na cmentarzu przykościelnym. Cmentarz został założony prawdopodobnie w czasie powstania kościoła. W 1949 r. parafia rzymskokatolicka p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej przejęła znajdujący się nieopodal budynek dawnego kościoła ewangelickiego w Borętach.
Ruina kościoła wraz z otaczającym go cmentarzem wpisana jest do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

Literatura:
[1] Bernhard Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg, Kommissions-Verlag von A. W. Kafemann, Danzig 1819. 
[2] Bogna Lipińska, Żuławy Wiślane – ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu, Stowarzyszenie Żuławy, Nowy Dwór Gdański - Gdańsk 2011.

*      *       *

 Źródło zdjęcia archiwalnego: Bernhard Schmid, Die Bau- und
Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg,
Kommissions-Verlag von A. W. Kafemann, Danzig 1819.




Źródło: fotopolska.eu (ze zbiorów Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej)



















1 komentarz:

  1. O czym mówią ruiny kościoła w Borętach? Zakładam, że sensytywni ludzie czujący magię i miejsca, i czasu o tym wiedzą. Laik może jednak patrząc na te i podobne im ruiny przypomnieć sobie słowa; " z prochu - kościele, jak budynku - powstałeś i w proch się obrócisz." I nawet poświęcenie świątyni św. Katarzynie Aleksandryjskiej nie przeciwdziała temu naturalnemu procesowi. Wojny, zmiana właścicieli - użytkowników proces ten przyspieszają. Dzisiaj ruiny te są świadkiem czasów minionych, czasów rozwoju tych ziem. Konserwowane odpowiednio jako zabytek przez kilka dekad lat świadectwo to mogą dalej wydawać.

    OdpowiedzUsuń