wtorek, 11 października 2016

Boręty (Barendt) - dawny kościół ewangelicki

Boręty (Barendt) to wieś położona w gminie Lichnowy, w powiecie malborskim, w województwie pomorskim, na obszarze Żuław Malborskich. Wieś lokowana na prawie chełmińskim przez Wielkiego Komtura Zakonu Krzyżackiego Wernera von Orselna w dniu 02.02.1321 r. (nadanie praw istniejącej wcześniej osadzie). Wieś liczyła wówczas 50 włók.
Układ przestrzenny wsi: ulicowo-placowa.
Pierwotna funkcja: wieś kmieca.
Krajobraz kulturowy zachował się częściowo.

Gmina ewangelicka w Borętach została utworzona na początku XVII wieku. W latach 1714-1715 zbudowano kościół ewangelicki, który w roku 1841 zawalił się na skutek usterki budowlanej. W latach 1841-1842 na miejscu poprzedniego kościoła powstał nowy, zbudowany w konstrukcji szkieletowej na planie prostokąta. Wieżyczkę na dachu od strony zachodniej dobudowano w 1907 r. i wówczas zakupiono także dzwon. Na ołtarzu głównym znajduje się obraz olejny "Ukrzyżowanie" z 1696 r. Prospekt organowy pochodzi z XVIII w. z poprzedniego budynku kościoła. Pozostałe wyposażenie datowane jest w większości na XIX w. Charakterystyczne są epitafia umieszczone na bocznych ścianach oraz empora.
W 1949 r. kościół ewangelicki przeszedł na własność parafii rzymskokatolickiej, ponieważ w roku 1945 istniejący nieopodal we wsi XIV-wieczny gotycki katolicki kościół parafialny p.w. św. Katarzyny został spalony - o gotyckim kościele katolickim w Borętach będzie kolejny post.
Kościół parafialny wraz z wyposażeniem wpisany jest do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

Literatura:
[1] Bernhard Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg, Kommissions-Verlag von A. W. Kafemann, Danzig 1819.
[2] Bogna Lipińska, Żuławy Wiślane – ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu, Stowarzyszenie Żuławy, Nowy Dwór Gdański - Gdańsk 2011.
[3] Abraham Hartwig, Geographisch-Historische Landes-Beschreibung [...], Druckts und verlegts Johann David Zäncker, Königsberg 1722.

Źródło zdjęcia archiwalnego: Bernhard Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg, Kommissions-Verlag von A. W. Kafemann, Danzig 1819.








Źródło: Bernhard Schmid, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg,
Kommissions-Verlag von A. W. Kafemann, Danzig 1819.














1 komentarz:

  1. Ludwiko, Twoje fotograficzne " pisanie " zachwyca z jednej strony prostotą obrazów. Mam na myśli zaprezentowanie obiektów w miarę możliwości jak widzi to Twój Mózg, wspomagany aparatem.Z drugiej strony Twoje fotografie i teksty ożywiają Historię " rzutując " ją na tle tego co współczesne i dostarczają niemało interesujących informacji o naszych poprzednikach z wieków minionych,o ich pracach, wysiłkach ale i smakach artystycznych.Każdy kościół czy choćby kościółek, to dzieła architektów, rzemieślników i darczyńców; czy to ubogich parafian, średniozamożnych czy wielmożnego niejednego państwa - dziedziców.To co tworzysz jest dla koneserów lecz w pierwszej kolejności jest to dla Ciebie samej, bo wszystko cokolwiek robimy - czynimy wpierw dla siebie.Warto poznawać z Tobą Żuławy Wiślane; Gdańskie,Malborskie i Elbląskie gdyż ujawniają choć i kryją mnóstwo bogactw. Dziękuje Tobie za to, za te fotograficzne wędrówki.

    OdpowiedzUsuń