piątek, 30 sierpnia 2013

Wiatrak w Palczewie

Drewniane wiatraki są najbardziej charakterystycznym, a jednocześnie praktycznie już nieistniejącym elementem budownictwa żuławskiego. Niestety do chwili obecnej na obszarze Żuław Wiślanych dotrwały tylko cztery.
W Palczewie do dnia dzisiejszego zachował się wiatrak przemiałowy, zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, który niegdyś służył do mielenia zboża. Jest to wiatrak typu holenderskiego o nieruchomym korpusie na planie ośmioboku z obracaną drewnianą głowicą. Zdolność obrotu czapy dachu o 360 stopni pozwalała na ustawianie powierzchni skrzydeł prostopadle do kierunku wiatru. Pierwotnie na czapie po przeciwległej stronie w stosunku do dużych skrzydeł znajdowały się mniejsze skrzydła. Mały wiatraczek za pomocą drewnianych przekładni zębatych samoczynnie regulował ustawienie czapy i dużych skrzydeł w stosunku do zmian kierunku wiatru. Czapa poruszała się na żeliwnych rolkach posuwających się po żeliwnym pierścieniu umocowanym na nieruchomej części wiatraka.
Obiekt ma pięć kondygnacji. Dolna część korpusu jest zbudowana z cegły i otoczona jest nasypem ziemnym. Górna część korpusu jest drewniana, pokryta gontem, wewnątrz składa się z trzech kondygnacji. Najwyższą kondygnację budynku stanowi ruchoma czapa wiatraka.
Wewnątrz obiektu zachowały się niektóre urządzenia młyńskie.

Źródło: Internet; obróbka: Ludwika Jóźwiak

Fot. Ludwika Jóźwiak. Stan z roku 2006.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Stan z roku 2006.

Fot. Ludwika Jóźwiak. W tym miejscu znajdowały się małe skrzydła. Stan z roku 2006.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka - fragment mechanizmu obracającego czapę. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka - napis wyryty na drewnianych schodach. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka. Stan z roku 2013.

Fot. Ludwika Jóźwiak. Wnętrze wiatraka. Stan z roku 2013.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz