piątek, 14 grudnia 2012

Położenie geograficzne Żuław Wiślanych

Źródło: Bogna Lipińska, Żuławy Wiślane - ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu, Stowarzyszenie Żuławy, Nowy Dwór Gdański 2011.


Żuławy Wiślane obejmują zasięgiem rozległą równinę delty Wisły, przypominającą w ogólnym zarysie kształt odwróconego trójkąta, którego wierzchołek znajduje się w rozwidleniu Wisły na Leniwkę i Nogat, zaś podstawa wyznaczona jest przez Mierzeję Wiślaną. Granicę zachodnią stanowi strefa Wyżyn Gdańskich wzdłuż drogi krajowej nr 1, dalej wzdłuż Wisły do miejscowości Biała Góra, gdzie następuje rozwidlenie Wisły i Nogatu. Granica południowo-wschodnia przebiega wzdłuż Nogatu do Malborka, następnie kieruje się nieco bardziej na południe i biegnie wzdłuż rzeki o nazwie Tina, około 2 do 5 km na południe od jej koryta, obejmując następnie całą nieckę jeziora Druzno od południa i wschodu, dochodząc na koniec do Elbląga. Granicę północną stanowią wody Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego.

Żuławy Wiślane podzielone są na trzy mniejsze terytoria:
  1. Żuławy Gdańskie (Danziger Werder), zwane również Żuławami Steblewskimi położone na lewym brzegu Wisły, obejmują zachodnią część równiny deltowej położoną między krawędzią Pojezierza Kaszubskiego a Wisłą.
  2. Żuławy Malborskie (Marienburger Werder) obejmują tereny położone w rozwidleniu Wisły i Nogatu (zwane Żuławami Wielkimi, Große Werder) oraz wsie na wschód od Nogatu, które leżą poniżej linii osad Kukułka, Gronowo, Oleśno i Ząbrowo. Te ostatnie noszą nazwę Żuław Małych (kleine Marienburger Werder)
  3. Żuławy Elbląskie (Elbinger Werder) obejmują tereny leżące na wschód od Nogatu i powyżej Żuław Małych.
Obszar Żuław Wiślanych stanowi teoretycznie płaską równinę. Najwyżej położony punkt, położony 11m.n.p.m, znajduje się w miejscu, w którym Wisła dzieli się na Leniwkę i Nogat. Większą część Żuław stanowią obszary depresyjne, występujące głównie na północy i wschodzie. Najniżej położonym punktem jest depresja w Raczkach Elbląskich (-1,8 m. n.p.m.). Pewnym urozmaiceniem tej monotonnej krainy są wydmy, które występują w bezpośrednim sąsiedztwie morza.

Literatura:
Bogna Lipińska, Żuławy Wiślane - ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu, Stowarzyszenie Żuławy, Nowy Dwór Gdański 2011.


1 komentarz: